Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Wat het huis is voor de ruimte, zijn de feesten voor de tijd

Naast het ritme van de seizoenen, kent het jaar ook zijn regelmatig terugkerende feesten. Feesten als de verjaardagen van alle gezinsleden, nationale feestdagen als Koningsdag en de feesten van 4/5 mei. Maar ook de christelijke feesten, als Kerstmis, Pasen en Pinksteren bepalen voor een belangrijk deel het ritme van het jaar.

Maak voor dit jaar eens jullie persoonlijke 'feest-slinger'
* Knip uit gekleurd papier verschillende vlaggetjes en schrijf op elk vlaggetje welk feest jullie gaan vieren: de verjaardagen van de gezinsleden, Vaderdag, Moederdag, diploma-uitreiking, trouwdag, Kerstmis, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren, Dierendag, Sinterklaas, Sint Maarten.....

* Versier alle vlaggetjes met plaatjes of tekeningen en hang de vlaggetjes in de goede volgorde aan een touw! Deze slinger hangt dit jaar bij elk feest dat jullie vieren in de kamer. Zo zien jullie tegelijk allemaal wat er dit jaar nog verder gevierd gaat worden: jullie eigen feest-ritme-slinger!

De vijf kenmerken van vieren
Als je iets viert dan springen een aantal dingen in het oog:
- er horen vaste (grote of kleine) rituelen bij.
- het keert op een vast moment in de dag, week, maand of jaar terug.
- het licht het gewone leven als het ware even op.
- vieren doe je niet in je eentje.
- je kijkt vaak terug en/of vooruit.

Vaste rituelen
Voor mij hoort de smaak van aardbeien onlosmakelijk bij de verjaardag van mijn moeder die op 27 juni valt. Toen ik klein was aten wij altijd - als toetje- voor de eerste keer aardbeien met slagroom op de verjaardag van mijn moeder.
Die heerlijk, zoete aardbeien werden in een grote, glazen schaal gedaan en er werd bijna gevochten om wie van de zeven kinderen aan de beurt was om de slagroomklopper af te likken.
Nog steeds - en ik ben nu 60 - eten we op de verjaardag van mijn moeder aardbeien met slagroom en ik weet zeker dat als ze zal zijn overleden, ik nog steeds op 27 juni om haar te gedenken, aardbeien met slagroom zal eten, vermengd met tranen dat wel.
Naast de taart, de slingers, de cadeautjes hadden we in ons gezin dus nog een eigen ritueel dat hoorde bij mamma" verjaardag: aardbeien met slagroom. Waarschijnlijk begonnen met een zomer-verrassingstoetje in een mooie schaal opgediend, maar het jaar daarna de vraag: "mamma, eten we op jouw verjaardag weer aardbeien met slagroom?" En het ritueel was geboren. De glazen schaal werd gepromoveerd tot speciale aardbeienschaal en zelfs als er bijvoorbeeld door een warme juni-maand al lang aardbeien te koop waren: wij aten pas op 27 juni voor de eerste keer aardbeien.

Een feest keert op een vast moment in de dag, week, maand of jaar terug.
De cadans van de wisselende seizoenen kan voor grote en kleine mensen een bron van geluk zijn en biedt tal van aanknopingspunten om "te vieren".
Ik merk dat ik me erger aan de bloemist die al voor Kerstmis bloeiende narcissen in de aanbieding heeft of de supermarkt waar ik hartje winter kersen of perziken kan kopen.

In ons gezin probeer ik met de seizoenen te leven. Dit geeft kleur en smaak aan iedere maand afzonderlijk. De bloemen op de kijktafel of in de vaas horen bij de maand waarin ze buiten in de natuur ook bloeien. Wilgenkatjes in februari, narcissen in april, gladiolen in juli, zonnebloemen in september, kastanjes en eikels in de herfst en rode-hulstbessen in december

Maar ook zal ik geen kersen eten in december of boerenkool in de zomer. Het feest om de eerste sneeuwklokjes in de tuin te ontdekken of buiten kersen eten in een boomgaard, neemt niemand mij en ons gezin af. Zelfs de angst die gepaard gaat met de eerste wesp (waarvan een nep-exemplaar absoluut op de kijktafel thuishoort) aan het einde van de zomer, hoort hierbij.

Een feest licht het gewone leven op
Op het moment dat je hier gevoel voor ontwikkelt, krijgt het gewone leven een andere kleur. Het biedt je elke maand de kans en de gelegenheid om het leven te vieren. Omdat je het gewone als het ware even optilt. Je besteedt er even extra aandacht aan, waardoor het glans krijgt.

De kerk voelt dit ook haarfijn aan. Pasen, het feest van het nieuwe leven valt niet voor niets in de lente en het feest van Allerzielen, waar we de doden gedenken in november, de tijd waarin de bomen hun bladeren laten vallen.
Het ritme van de seizoenen en de kerkelijke feesten sluiten vaak naadloos op elkaar aan. Ze versterken elkaar op natuurlijke wijze. Door in je gezin aandacht te hebben voor wat elk maand/seizoen speciaal maakt, stimuleer je niet alleen aandachtig kijken, maar groeit ook het vertrouwen, omdat de dingen zich steeds herhalen. Door stil staan bij deze op zich eenvoudige dingen krijgt de verwondering ruimte. Religie komt van het woord "religare" dat verbinden betekent. Leven met het ritme van de seizoenen biedt een solide basis waarop en waarin religieus besef -en later geloof- kan wortelen en groeien.

Vieren doe je niet in je eentje, maar samen
Heb jij wel eens geprobeerd in je ééntje iets te vieren? Was dat leuk? Of eindigde dat in dronken met de fles open zittend aan de keukentafel? Het voorbeeld is een beetje extreem, maar raakt wel de essentie. Vieren in je eentje gaat eigenlijk niet. Als er niemand is om de feestvreugde te delen, valt het feest in het water. Het is niet voor niets dat je bij een feest mensen uitnodigt om samen met je te komen vieren: je verjaardag, de geboorte van je kind, je trouwdag, bij het slagen voor een examen, het behalen van zwemdiploma A. We maken een speciale uitnodiging waarop staat wat we willen vieren en waarom en wanneer de gasten verwacht worden!

Als alle mensen bij wie je je betrokken voelt en van wie je houdt er zijn, is het feest vele malen leuker dan als je iets alléén zou moeten vieren. Hoe teleurgesteld zijn kinderen niet als bijvoorbeeld oma of opa niet op hun verjaardag kan komen of dat het speciale vriendje of vriendinnetje net op die dag niet kan.
Of als je een feestje hebt georganiseerd en het net die dag is, waarop de hevigste storm sinds jaren opsteekt en niemand de auto in durft te stappen met het gevolg dat jij met drie grote taarten blijft zitten!

Vieren die je niet alleen, dit geldt ook voor nationale feestdagen. We doen iets oranje"s aan, we komen samen op een plek waar iets ter gelegenheid van het feest georganiseerd is, een markt, een concert, vuurwerk o.i.d. Als er niemand, of bijna niemand is, gaan we teleurgesteld weer naar huis. Dat vinden we niet gezellig en is een domper op de feestvreugde, dat voelt niet als vieren. Er horen véél mensen te zijn.
Gedeelde vreugd is dubbele vreugd, net als gedeelde smart halve smart is. Ook op verdrietige momenten willen we ons graag omringen met mensen die ons dierbaar zijn. Toen mijn zusje op 28-jarige leeftijd overleed, zei haar zoontje van drie met een kleverige plak cake in zijn hand: Leuk feest hé? Alle mensen die we kennen zijn gekomen voor Joke! Verdriet hebben en toch het leven vieren, het kan!

Je kijkt terug en vooruit
Het eenvoudigste voorbeeld is een verjaardag. We kijken terug naar alle jaren die al geweest zijn en zijn daar dankbaar voor en we kijken vooruit: wat gaat er komend jaar gebeuren?

Maar dit geldt ook bij de vieringen van 4/5 mei als we twee minuten stil zijn of het behalen van je Zwemdiploma A: "Weet je nog toen je 6 maanden geleden begon, dat je je hoofd niet onder water durfde te houden en nu kan je zomaar een minuut achter elkaar watertrappelen en met kleren aan zwemmen! En volgend jaar, dan ga je oefenen voor het B-diploma, dan leer je onder water zwemmen".
 

Een christelijk feest heeft ook de vijf kenmerken
Ook in vieringen in kerkelijk verband vind je de vijf kenmerken moeiteloos terug.
Bij elk christelijk feest en elke zondagsviering keren dezelfde gebruiken en rituelen terug, bijv. het aansteken van de adventskrans, het gebruik van de liturgische kleuren -groen, wit, paars en rood- het aansteken van de paaskaars in de Paaswake, het breken van het brood, de zegen (bede) op het einde van elke viering.

De christelijke feestdagen vieren we op vaste dagen in het jaar en ze keren ieder jaar weer terug. Door het bijzondere karakter van de kerkelijke vieringen, maar ook door de rituelen die er thuis vast bij horen, zoals het feestelijke ontbijt, de kerstboom en het stalletje, eieren zoeken, dauwtrappen, bepaalde liedjes of muziek, lichten deze vieringen het gewone leven op. We kijken m.b.v. de verhalen uit het Oude en Nieuwe Testament terug op de geschiedenis van Gods Volk en het leven van Jezus en we kijken vooruit: wat doen wij, in ons eigen leven nu, met deze ervaringen. Naast de aandacht die we thuis besteden aan de christelijke feesten gaan we naar de kerk, want daar kunnen we samen vieren, elkaar inspireren en tot steun zijn en Gods nabijheid in de sacramenten ontvangen en ervaren.

EK